Bevallingscoach rukt ook op in Nederland  

Doula bevalt goed

door Renée Lamboo

AMSTERDAM – In de VS is ze al volledig ingeburgerd; in Nederland beginnen we haar steeds meer te omarmen: de doula. Ofwel een professionele coach die vrouwen bijstaat tijdens de bevalling door te masseren, gerust te stellen en moed in te spreken. Met zo’n coach blijkt niet alleen het aantal keizersneden en ruggenprikken geweldig te dalen, de bevalling hoeft ook minder vaak ingeleid te worden. Dat concluderen grondleggers van de methode, de Amerikanen Klaus, Kennell en Klaus, in hun lijvige Het Doula Boek dat onlangs in Nederland verscheen. Onderzoek van het UMC bevestigt dat.
Het woord ’doula’ is van oorsprong Oudgrieks en betekent ’dienende vrouw’. In de nieuwe betekenis van het woord is een doula een ervaren en kundige vrouw die aanstaande ouders ondersteunt tijdens de zwangerschap, de bevalling en in de periode daarna. Dit gebeurt niet op een medische wijze maar door haar mentaal bij te staan. Een bevallingscoach is dus geen verpleegkundige of kraamverzorgster.
Het fenomeen van de doula is in de Verenigde Staten algemeen bekend. Het bestaat daar dan ook al twintig jaar. Steeds meer vrouwen huren er een bevallingscoach in, vooral nu uit onderzoek van de grondleggers van de methode blijkt, dat het inschakelen van een doula positieve medische gevolgen heeft. Zo zouden er vijftig procent minder keizersneden hoeven worden uitgevoerd, zou de bevalling 25% minder lang duren en waren er 60% minder verzoeken om een ruggenprik. Het UMC in Utrecht deed ook onderzoek naar de resultaten van de doula. Zij kwamen tot de conclusie dat bij de vrouwen die bevallen waren met een bevallingscoach de noodzaak tot pijnstilling en keizersnee de helft lager was. Ook de duur van de bevalling bleek beduidend korter te zijn, gemiddeld zo’n anderhalf uur. Zelfs onderzoek in Guatemala bevestigde deze resultaten. De verklaring hiervoor is hoogstwaarschijnlijk dat door de bijstand van een doula de stress tijdens de bevalling minder wordt, waardoor deze soepeler verloopt.

Praktijk    
Via de site van de Stichting Opleiding tot Doula in Woerden (www.doula.nl) kunnen zwangere vrouwen met hun partner op zoek gaan naar een vrouw die zij graag zouden willen hebben als doula. In die rij van vrouwen, gesorteerd op werkgebied en ervaring, staat ook Anita Wittmaekers. Ze volgde de opleiding in 2006 en werd een van de eerste gecertificeerde bevallingscoaches van Nederland. Als moeder van twee wil ze haar kennis delen en andere vrouwen bijstaan rond en tijdens de bevalling.
„Als een vrouw of een stel mij benadert, maken we eerst een afspraak. We praten dan over de zwangerschap en welke wensen zij hebben. Daarna volgen nog twee gesprekken waarin we elkaar natuurlijk ook leren kennen. Tijdens de bevalling wijk ik niet van haar zijde. Ik help haar met haar ademhaling, raad houdingen aan en masseer. Mijn doel is dat ze zich probeert te ontspannen, waardoor de bevalling beter verloopt.” Sommigen doula’s vinden dat het werk er na de bevalling voor hen op zit. Wittmaekers houdt echter ook na de geboorte nog contact met haar cliënten: „Als het kindje er net is, krijg je hartstikke veel aandacht. Familie en vrienden komen overal vandaan om jouw baby te bewonderen. Als het nieuwe er echter vanaf is en het kind ouder wordt, is dit vaak over. Je staat er dan weer alleen voor en voor sommige ouders of moeders is dat lastig. Daarom zitten er in mijn ’doulapakket’ sowieso twee nagesprekken. Daarnaast bel ik af en toe nog om te vragen hoe alles gaat. Ze kunnen met vragen bij mij terecht en ik toon interesse in hun situatie. Ik houd met al mijn cliënten contact, want de ervaring van het hebben van een kind begint eigenlijk pas na de bevalling.”

Tevreden
Volgens de auteurs Klaus, Klaus en Kendell van Het Doula Boek (uitgeverij Thoeris) heeft de steun van de doula ook voordelen voor de relatie tussen man en vrouw na de zwangerschap. Uit hun onderzoek blijkt dat 49% van de vrouwen zonder coach sinds de bevalling tevreden is over de relatie, tegenover 85% van de moeders die de hulp van een doula wel hebben gehad. Ook de tevredenheid direct na de bevalling ligt bij gecoachte vrouwen veel hoger, 71% tegenover 30% bij degenen zonder doula. Er is ook een duidelijk verschil tussen hoe de moeders over hun kinderen denken. In het boek wordt daar het volgende over gezegd: „Uit de doulagroep vonden meer moeders hun baby niet alleen mooi, slim en gemakkelijk, maar ook vonden ze dat hun baby minder huilde dan andere baby’s.”

Voor vrouwen die het zich financieel niet kunnen veroorloven een doula in te huren of zich niet prettig voelen bij een betrekkelijk onbekende aan het bed, is er overigens de optie om een goede vriendin of familielid te vragen als coach te fungeren. Meestal gaat het dan om vrouwen die zelf al kinderen hebben en niet snel bang zijn voor wat ze tijdens een bevalling te zien en te horen krijgen. Zij kunnen een korte doulacursus volgen en op deze manier hun vriendin, zus of dochter steunen. Ook met zo’n coach worden er minder keizersneden verricht, is er minder pijnbestrijding nodig en wordt er minder gebruikgemaakt van een infuus. De resultaten zijn echter wel minder groot dan bij een professionele doula.